Program BBS to program behawioralny, "u podstaw którego leży założenie, że kształtowanie bezpieczeństwa w miejscu pracy powinno dotyczyć trzech obszarów: psychofizjologicznego (pracownika), technicznego (otoczenie) oraz społeczno-organizacyjnego (zachowania) "[1]. Obszar pracownika dotyczy jego uwarunkowań fizycznych, wiedzy i umiejętności, doświadczeń oraz innych czynników indywidualnych. Obszar środowiska dotyczy całego otoczenia pracy, takie jak maszyny, urządzenia, sprzęt, a także charakterystyka pracy. Na trzeci z obszarów, czyli zachowanie ma indywidualna motywacja, postawa względem pracy, a także świadomość i otoczenie pracy, z jakim się styka pracownik. Założenie programu BBS jest obserwacja przede wszystkim zachowań w trakcie pracy oraz eliminacja niebezpiecznych zachowań i uświadamianie i wdrażanie bezpiecznych zachowań. Ujmując to w inny sposób program BBS to obserwacja pracownika podczas pracy i "koncentrowanie się na tych zachowaniach, które stanowią główny problem urazów i chorób oraz zachęcanie pracowników do angażowania się w problematykę bezpieczeństwa, co ma związek z rozwojem świadomości i odpowiedzialności" [1]. Dokładny przebieg obserwacji w programie BBS zostaje omówiony w punkcie obserwacja w programie BBS.

Obserwacja w programie BBS

"Kluczowym elementem programu BBS jest obserwacja zachowania pracownika na stanowisku pracy, połączona z przekazaniem mu, natychmiast po zakończonej obserwacji, informacji zwrotnej na ten temat"[1]. Najpierw chodzi o podkreśleniu tych zachowań, które obserwator uznał za bezpieczne, czyli to co pracownik wykonał dobrze. Następnie należy przekazać informacje o zachowaniach ryzykownych, które miałyby negatywny wpływ na bezpieczeństwo pracownika. "Jeżeli pracownik w czasie obserwacji, zachował się nieprawidłowo, zadaniem obserwatora jest zidentyfikowanie przyczyn i zlokalizowanie barier blokujących zachowanie bezpieczne" [1]

Wdrożenie programu BBS

Wśród etapów polegających na wdrożenie programu BBS w przedsiębiorstwie należy wyszczególnić[1]:

* "komunikacja założeń programu BBS do pracowników zakładu"

"przygotowanie procedury programu BBS, określającej zasady jego funkcjonowania w zakładzie"

"Przygotowanie 10 kart obserwacji dla stanowisk"

"pilotażowe obserwacje wszystkich stanowisk"

"rekrutacja obserwatorów"

"przygotowanie aplikacji komputerowej wspomagającej proces analizy uzyskanych danych z obserwacji"

"szkolenie i certyfikacja obserwatorów"

"Podsumowanie wdrożenia projektu - komunikacja do pracowników zakładu"

Etap komunikacji założeń programu BBS to informowanie o założeniach programu BBS (cel, metodyka itp.) jak i przygotowanie przedsiębiorstwa do wdrożenia BBS. Etap przygotowania procedury BBS to projektowanie ram programu BBS (jak będzie przebiegać proces wdrożenia tego programu, jakie obszary będzie obejmował na początku itd). Etap przygotowanie kart obserwacji dla stanowisk to projektowanie narzędzia zbierania danych. Pilotażowe obserwacje wszystkich stanowisk to próbne przeprowadzenie obserwacji przy pomocy zaprojektowanego narzędzia na stanowisku pracy. Etap rekrutacji obserwatorów to etap doboru pracowników, którzy zostaną obserwatorami programu BBS. Przygotowanie aplikacji, która będzie przeprowadzać proces analizy danych jest kluczowe dla analizy funkcjonowania programu BBS oraz także jaki wpływ program BBS ma na bezpieczeństwo pracy. Szkolenie i certyfikacja o obserwatorów to już końcowy etap szkolenia pracowników i wdrażania funkcjonowania programu BBS.

Zalety wdrożenia programu BBS

Wśród zalet programu BBS można wyróźnić [2]:

*"polepszenie bezpieczeństwa pracy wykonywanej przez pracowników i ograniczenie/wyeliminowanie tzw. czynnika ludzkiego jako przyczyny wypadków przy pracy,"

*"wzrost kultury pracy poprzez upowszechnienie rozmów po obserwacjach,"

*"ustalanie nowych celów w zakresie poprawy bezpieczeństwa,"

*"dokonanie autorefl eksji przez pracownika dotyczącej sposobu wykonywania pracy,"

*"możliwość uczenia się przez modelowanie i wzmacnianie pozytywnych zachowań,"

*"zdefiniowanie nowych obszarów ryzyka, leżących po stronie pracowników,"

*"możliwość aktualizacji ocen ryzyka zawodowego w aspekcie występowania na stanowiskach pracy czynników stresogennych."

Podsumowanie

Program BBS to kompleksowe podejście do kształtowania bezpiecznych postaw w trakcie pracy i stanowi ważny element kształtowania kultury bezpieczeństwa. Poprzez eliminacje niebezpiecznych zachowań można znacząco wpłynąć na ilość powstałych wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Bibliografia

Czasopisma

[1] Bezpieczeństwo pracy nr 3/2017, s. 10-14

[2] Promotor BHP nr 6/2013, s. 28